WILCACCORA (Uncaria tomentosa)

WILCACCORA (Uncaria tomentosa)

Uncaria tomentosa (Willd. DC), obok U. guianensis, jest rośliną o ogromnej popularności w fitoterapii światowej. Bardziej znana jest pod nazwą „Wilcaccora” lub „Vilcacora”, „una de gato” czy cat’s claw. Jest ona lianą z rodziny Rubiaceae, rosnącą w tropikalnych lasach Ameryki Środkowej i Południowej oraz w Azji i Afryce. Jest jedną z najpopularniejszych peruwiańskich roślin leczniczych. Preparaty uzyskane z jej kory, liści czy korzeni są od wieków podstawą tradycyjnej medycyny tamtych rejonów.

 

Zgodnie z aktualną wiedzą szerokie spektrum działania Wilcaccory tłumaczy się występowaniem w niej unikalnych w świecie roślinnym indolowych i oksoindolowych alkaloidów. Związki te w zależności od budowy podzielono na dwie grupy. Alkaloidy pentacykliczne (POA) i tetracykliczne (TOA). Austriacki etnofarmakolog Keplinger jako pierwszy zidentyfikował kilkanaście tych alkaloidów oraz określił ich aktywność biologiczną. Wyróżnić tu można np. pentacykliczną mitrafilinę, izomitrafilinę, pteropodynę (unkaryna C), izopteropodynę (Uncaryna D), speciofilinę (Uncaryna D) oraz unkarynę F, a także alkaloidy tetracykliczne jak rynkofilina, izorynkofilina, korynokseina, rotundifolina i in.

Stwierdzono, że POA są odpowiedzialne za nieswoistą i komórkową odpowiedź immunologiczną i są cytostatykami w stosunku do komórek nowotworowych. Natomiast TOA oddziaływują na ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, obniżają poziom cholesterolu i agregację płytek krwi. Obie grupy działają w stosunku do siebie antagonistycznie, czego efektem jest niekorzystny wpływ TOA na aktywność farmakologiczną POA. Świadomość tego pozwala na wyprodukowanie preparatów z przewagą POA lub TOA. Produkcja preparatów z określoną zawartością alkaloidu wymaga jednak stałej kontroli surowca za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) lub chromatografii gazowej ze spektrometrią masową (GC-MS).

Określona aktywność biologiczna Wilcaccory zależna jest jednak nie tylko od alkaloidów ale współistniejącego kompleksu substancji zawartych w jej tkankach, co określane jest synergizmem. Polega to na zróżnicowanym działaniu na układy biologiczne. Wilcaccora zawiera więc szereg innych związków współdziałających z alkaloidami.

Należą do nich:

  • polifenole – proantocyjanidyny, taniny fenolowe i katechinowe;
  • sterole – stigmasterol, kampesterol, 5-a-karboksystruktozydyna;
  • glikozydy kwasu chinowego;
  • triterpeny i ich pochodne – kwas ursolowy i oleanowy.

Związki te działają przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, usuwają z komórek reaktywne formy tlenu uszkadzające DNA i działają ochronnie na naczynia krwionośne. Pewne z nich w dużych ilościach mogą być szkodliwe, np. taniny działają na układ pokarmowy w związku z czym nadmiar ich trzeba usuwać. Trzeba też zdecydowanie stwierdzić, że tylko standaryzacja produktów Wilcaccory zapewnia bezpieczeństwo i ich wykorzystanie terapeutyczne z eliminacją skutków niepożądanych.

Sprzyja temu z jednej strony coraz większe społeczne zrozumienie powyższego faktu. Z drugiej bardzo dynamiczny rozwój technik laboratoryjnych i metod analitycznych z zakresu biologii molekularnej, z ukierunkowaniem fitochemicznym.

Opracowania z tego zakresu prowadzone są przez Prof. Krzysztofa Gulewicza z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu. Towarzyszy temu też duży postęp w zakresie doboru testów biologicznych. Komputerowe opracowania uzyskanych danych i ustalenie wzajemnej ich kompatybilności oraz dobór testów najwłaściwszych. Na tej zasadzie w Zakładzie Ekotoksykologii UW, pod kierunkiem Prof. Mieczysława Kurasia stosowany jest bardzo dogodny i szeroko stosowany test Allium.

W zakresie badania działania ekstaktów z Wilcaccory dodatkowo posługiwano się testem ludzkich białaczkowch komórek Hl 60.

Uzyskane wyniki z zakresu inhibicyjnego działania ekstraktu z liści Wilcaccora na proliferacyjną aktywność komórek testu Allium i Hl 60 ilustrują dwa poniższe wykresy.

Wykres1Wykres2

Wykazują one, że w zakresie stężeń wodnego ekstraktu Wilcaccory (1–8 mg/ml). Inhibicja podziałów komórkowych obu testów jest bardzo zbliżona. Wyniki te jak i szeregu innych badań uzyskanych w oparciu o powyższe testy komórkowe oraz wyniki wielu innych polskich i światowych badań są w pełni miarodajne. Aby nie tylko uznać Wilcaccorę za bardzo cenny inhibitor aktywności mitotycznej, ale w ogóle za jedną z najwspanialszych, prozdrowotnych roślin naszego globu.

Komentowanie jest wyłączone.